Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι είναι ευτυχής που παραδίδει μια καλύτερη Κύπρο από αυτή που παρέλαβε. Είναι γεγονός ότι στο οικονομικό πεδίο τα δεδομένα είναι σαφώς καλύτερα σήμερα απ’ ότι τον Μάρτιο του 2013 όταν η Κύπρος ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Επιπρόσθετα, παρά τα οποιαδήποτε προβλήματα αξιολογείται θετικά η μεταρρύθμιση στον τομέα της υγιείας και το ΓεΣΥ. Αναγνωρίζεται επίσης ότι καταβάλλεται μια σημαντική προσπάθεια για ένα ευρύτερο μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα στη δημόσια διοίκηση. Όμως αυτά δεν αρκούν. Αν αξιολογήσουμε τα δεδομένα με μια σφαιρική προσέγγιση θα δούμε ότι οι πολίτες εύλογα έχουν μεγαλύτερες προσδοκίες.
Κατά τα τελευταία 10 χρόνια διαφαίνεται ότι έχει αυξηθεί η ανισότητα. Υπογραμμίζεται ότι η μεσαία τάξη συρρικνώθηκε ενώ αυξήθηκε το ποσοστό των ατόμων που είναι κάτω από τα όρια της φτώχιας. Επιπρόσθετα με τον τρόπο που έχει διαμορφωθεί η οικονομία ο στόχος της απόκτησης κατοικίας έχει καταστεί πιο δύσκολος απ΄ ότι προηγουμένως. Πέραν τούτου, τα σχετικά ψηλά ενοίκια και ο πληθωρισμός σε συνδυασμό με το επίπεδο των μισθών καθιστούν δύσκολη μια αξιοπρεπή διαβίωση χιλιάδων συμπατριωτών μας. Ιδιαίτερα προβλήματα αντιμετωπίζει η νεότερη γενιά και η πλειοψηφία των συνταξιούχων.
Οι πολίτες επίσης είναι απογοητευμένοι από το γεγονός ότι παρουσιάσθηκε κατά τα τελευταία χρόνια αύξηση της διαφθοράς και της διαπλοκής. Τα δεδομένα αυτά οδηγούν, μεταξύ άλλων, στην κατάπτωση των θεσμών και στην απαξίωση. Δεν πρέπει επίσης να μας διαφεύγουν διάφορα γεγονότα και χαρακτηριστικά στο τραπεζικό και χρηματοπιστωτικό πεδίο καθώς και οι επιπτώσεις. Μεταξύ άλλων, εκτός από την κατάρρευση της Λαϊκής Τράπεζας και το κλείσιμο του Συνεργατικού Πιστωτικού Ιδρύματος, ένα μέρος του υφιστάμενου τραπεζικού συστήματος ελέγχεται από ξένα κεφάλαια. Οι πολίτες επίσης εκφράζουν τη δυσαρέσκειά τους για το κόστος και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται.
Δεν υπάρχει επίσης σήμερα εθνικός αερομεταφορέας. Το κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών είχε και εξακολουθεί να έχει τις δικές του συνέπειες. Θεωρώ ότι η εξέλιξη αυτή θα έπρεπε να είχε αποτραπεί.
Επιπλέον, είναι σημαντικό να αξιολογήσουμε τις ξένες επενδύσεις που έγιναν και γίνονται. Το κράτος έπρεπε να είχε ένα στρατηγικό ρόλο δια του οποίου να ενθαρρύνει ή/και να αποθαρρύνει συγκεκριμένες επενδύσεις. Για παράδειγμα, πως αξιολογούνται οι επενδύσεις ξένων κεφαλαίων στην αγορά ακινήτων; Προφανώς θα πρέπει να υπάρχουν κάποια κριτήρια αλλά και όρια. Από την άλλη οι επενδύσεις οι οποίες συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης ψηλών προδιαγραφών πρέπει να ενθαρρύνονται. Εν ολίγοις, στα πλαίσια του στρατηγικού του ρόλου το κράτος θα πρέπει να προβαίνει σε συνεχή αξιολόγηση των αναγκών της οικονομίας και της κοινωνίας και να ενθαρρύνονται ή να αποθαρρύνονται συγκεκριμένες κινήσεις.
Σημειώνεται επίσης ότι δεν υλοποιήθηκαν οι προεδρικές εξαγγελίες για «τους άριστους των αρίστων». Εν ολίγοις, η αξιοκρατία παραμένει ανεκπλήρωτος στόχος και οι πελατειακές σχέσεις κύριο χαρακτηριστικό του πολιτικού συστήματος. Επιπρόσθετα, η Κύπρος αντιμετωπίζει σοβαρά δημογραφικά προβλήματα. Αυτό σε συνδυασμό με την αυξανόμενη παράτυπη μετανάστευση δημιουργούν δύσκολα δεδομένα.
Δεν είναι επίσης υπερβολή να λεχθεί ότι όλα αυτά τα χρόνια δεν έχει γίνει η επιβαλλόμενη συζήτηση για την προώθηση ενός νέου ολοκληρωμένου οικονομικού υποδείγματος. Ως εκ τούτου η Κύπρος είναι ακόμα σε αναζήτηση ενός ισοζυγισμένου αναπτυξιακού μοντέλου.
Το Κυπριακό βρίσκεται σήμερα σε τέλμα. Και ενώ την ευθύνη για τις εξελίξεις φέρει η Τουρκία το ερώτημα είναι κατά πόσον η πλευρά μας θα μπορούσε να είχε κάνει καλύτερους χειρισμούς. Υπογραμμίζω ξανά τη σημασία μιας εξελικτικής προσέγγισης καθώς και ενός πειστικού αφηγήματος.
Με τα δεδομένα αυτά θα αναμενόταν από την αντιπολίτευση να είχε δημιουργήσει ένα συνασπισμό δυνάμεων και να είχε καταθέσει μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση με μια πειστική υποψηφιότητα. Αυτό όμως δεν κατέστη δυνατό. Ως εκ τούτου το ζητούμενο υπό τις περιστάσεις για ένα σημαντικό τμήμα του εκλογικού σώματος είναι μια επιλογή η οποία να προσφέρει τη δυνατότητα συνέχισης και βελτίωσης της απερχόμενης διακυβέρνησης. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει κάθε λόγο να επιχαίρει.
Με βάση τις δημοσκοπήσεις ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει ένα σαφές προβάδισμα ενώ οι υποψήφιοι που στηρίζονται από τον ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ αντίστοιχα δεν παρουσιάζουν επαρκή δυναμική. Υπογραμμίζεται συναφώς ότι ο υποψήφιος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης τονίζει «τα επιτεύγματα της διακυβέρνησης Αναστασιάδη» και υπόσχεται «βελτίωση και ανανέωση». Τη συγκεκριμένη υποψηφιότητα στηρίζουν, μεταξύ άλλων, το ΔΗΚΟ και η ΕΔΕΚ που ήταν στον χώρο της αντιπολίτευσης. Αναμφίβολα το σκηνικό της επόμενης μέρας των προεδρικών εκλογών θα είναι διαφορετικό από σήμερα.
